Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου (1809-1898) – Η Γυναίκα που κλόνισε τον θρόνο του Όθωνα

Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου (1809-1898) – Η Γυναίκα που κλόνισε τον θρόνο του Όθωνα

Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου (1809-1898) – Η Γυναίκα που κλόνισε τον θρόνο του Όθωνα, είναι ο τίτλος του βιβλίου της Κούλας Ξηραδάκη που επανεκδόθηκε για τρίτη φορά πριν μερικά χρόνια στην Αθήνα.  Πρόκειται για τη μυθιστορηματική βιογραφία της Καλλιόπης Παπαλεξοπούλου, μιας από τις αξιολογότερες γυναικείες φυσιογνωμίες της νεότερης Ελλάδας.

Στον πρόλογο του βιβλίου η συγγραφέας σημειώνει:

Όταν το 1925 η Αθηνά Γαϊτάνου-Γιαννιού έκανε στην Αθήνα μια διάλεξη με θέμα «Γυναίκα και πολιτική», προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Άλλοι την ειρωνεύτη­καν κι άλλοι κούνησαν μελαγχολικά το κεφάλι λέγοντας, πάει ο κόσμος χάλασε! Λίγοι ήταν αυτοί που κατάλαβαν τι εννοούσε η Γιαννιού λέγοντας: πολιτική εννοώ, να μορ­φωθεί η γυναίκα και να φτάσει στο σημείο να καταλάβει τι είναι ΠΟΛΙΤΕΙΑ.

Έπρεπε να περάσουν πάνω από πενήντα κοσμογονικά χρόνια, για να ωριμάσουν οι συνθήκες και να μπουν οι γυ­ναίκες στην πολιτική κονίστρα. Η Γκόλντα Μέιρ έγινε πρωθυπουργός του Ισραήλ, η Σιριμάβο Μπανταρανάικε πρωθυπουργός της Κεϋλάνης, η Ίντιρα Γκάντι πρωθυπουρ­γός της Ινδίας, η Μάργκαρετ Θάτσερ πρωθυπουργός της Μ. Βρεττανίας, η Γκρό Χάρλεμ Μπρούντλαντ πρωθυπουρ­γός της Νορβηγίας, η Μπεναζίρ Μπούτο πρωθυπουργός του Πακιστάν, η Μαίρη Ρόμπινσον και η Μαίρη Μάκ Άλις πρόεδροι της Ιρλανδίας. Η Μπιλιάνα Πλάβστς πρόεδρος των Σερβοβόσνιων. Η Μπριγκίτα Ντάλ πρόεδρος της Σου­ηδικής Βουλής. Υπουργός Εξωτερικών δεν είναι μόνο η Μαντλίν Ομπράιτ, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Βουλγαρία, το Μεξικό έχουν γυναίκες υπουργούς Εξωτερικών, για να περιοριστούμε σ’ αυτές μόνο, γιατί γυναίκες υπουργοί, υφυ­πουργοί, πρέσβειρες, αντιπρόσωποι σε Διεθνείς οργανι­σμούς κ.λ.π. υπάρχουν πολλές. Ε, λοιπόν, έναν αιώνα πριν, όταν το πλείστον των γυ­ναικών μας ήταν αγράμματες, μια γυναίκα στο Ναύπλιο, ήξερε τι είναι «Πολιτεία». Ήξερε τι θα πει δεσποτισμός και τι συνταγματικές ελευθερίες, τι θα πει αυθαιρεσία και τι έννομος τάξη. Κι αυτή ήταν η Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου.

Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου (1809-1898)

Γεννημένη σ’ επαναστατικό περιβάλλον, γαλουχημένη με τις πιο επαναστατικές ιδέες του 19ου αι. ευφυέστατη, μορφωμένη και γλωσσομαθής, γίνεται στην αρχή — ευθύς μετά την επανάσταση — το δεξί χέρι του πολιτευτή άντρα της Σπύρου Παπαλεξοπούλου. Μετά τον πρόωρο θάνατό του αναμειγνύεται στην πολιτική και γίνεται η ψυχή της αντιπολιτευόμενης τον Όθωνα μερίδας. Μετά το συνταγ­ματικό κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 και την παραχώ­ρηση Συντάγματος, το αντιοθωνικό ρεύμα για λίγο κοπά­ζει, μα η συνέχιση της αυταρχικής πολιτικής του Όθωνα, δίνει αφορμή να δημιουργηθούν νέες εστίες αναταραχών σ’ όλο την Ελλάδα. Και τον Φλεβάρη του 1862 έρχεται το Ναύπλιο να δώσει τη μεγάλη μάχη εναντίον του Όθωνα για την κατάλυση του δεσποτισμού και τον σεβασμό των συνταγματικών ελευθεριών.

Σ’ αυτή την μάχη η Παπαλεξοπούλου βρίσκεται στην πρώτη γραμμή και γίνεται «η τρομερή συνωμότις», «η φλο­γερή επαναστάτις», η «Ιεροφάντης των επαναστατικών ιδεών», ο «ιθύνων νους» και «παίζει τον ρόλο της Ζάν ντ’ Άρκ και της μαντάμ Ρολλάν». Το παιγνίδι στο Ναύπλιο για μία στιγμή χάνεται, η Παπαλεξοπούλου υποχωρεί, μα ο θρόνος έχει σειστεί τόσο που είναι ετοιμόρροπος. Και δεν αργεί να έρθει ο Οκτώβρης του 1862, η εκθρόνιση του Όθωνα και η νίκη των συνταγματικών για να δικαιω­θεί η Παπαλεξοπούλου και το έργο της. 

Το επίσημο κράτος αναγνώρισε τους αγώνες της και την ετίμησε ισάξια. Καμιά Ελληνίδα δεν δοξάστηκε τόσο και καμιά δεν εγνώρισε τον θρίαμβο που γνώρισε η Καλ­λιόπη Παπαλεξοπούλου. Οι δρόμοι της Αθήνας μία φορά στρώθηκαν με δάφνες για να περάσει μια θνητή κι οι Αθηναίοι μια φορά έκοψαν τριαντάφυλλα για να ράνουν το πέρασμα της ηρωίδας. Κι αυτή ήταν η Καλλιόπη Παπα­λεξοπούλου.

Ο χρόνος πέρασε. Τα γεγονότα πάλιωσαν. Η λήθη έσβησε τις ζωηρές αναμνήσεις των ημερών που συγκλονίσανε την Ελλάδα κι η ηρωίδα μας για τους πολλούς ξε­χάστηκε. Όμως η Ιστορία ποτέ δεν θα πάψει να θυμίζει στον μελετητή, ότι η εκθρόνιση του πρώτου βασιλιά της νεώτερης Ελλάδας, του μοιραίου Όθωνα, είναι στενά συνδεδεμένη με το όνομα της Καλλιόπης Παπαλεξοπού­λου.